Column Stomaverpleegkundige: de dagelijkse praktijk

Column Stomaverpleegkundige: Marianne den Hertog vertelt..

In mijn dagelijks werk kom ik veel mensen tegen die net een stoma hebben gekregen, maar ook een groep stomadragers die al een lange tijd een stoma heeft. Gelukkig weten ook zij de weg naar de stomaverpleegkundigen te vinden. Bijvoorbeeld mevrouw Carla Smits.

Al meer dan 30 jaar draagt Carla een ileostoma vanwege de ziekte van Crohn. Ze is alleen in de beginperiode, toen ze net de stoma had, bij de stomaverpleegkundige in het ziekenhuis geweest. Daarna nooit meer. Ze had nog nooit klachten gehad: het ging altijd goed en ze kon en deed alles. Tot nu toe: Carla belt naar de stomapolikliniek omdat er steeds lekkages zijn. Als ze op mijn poli komt, is ze radeloos: ‘Ik weet niet meer wat te doen, hopelijk heb jij een oplossing’.

Ik heb eerst de stoma en haar buik bekeken. De stoma is ovaal met een klein beetje wild vlees aan de bovenkant. De rand rondom de stoma is wat onrustig, geeft veel vocht af en is wat geïrriteerd. Dat valt mij op. De buik van Carla is wat bol en ik zie geen plooien. De buik is fors en er lijkt ook veel zwelling onder te zitten. Ik denk aan een breuk naast de stoma.

Carla en ik hebben gepraat over hoe het gaat en of ze zelf een idee heeft hoe de lekkages komen. We hebben samen de zorg doorgenomen: Carla gebruikt nog steeds het stomamateriaal dat in de beginperiode is voorgeschreven en knipt dit zelf rond op maat, terwijl de stoma ovaal is. Ze laat mij staand voor een spiegel zien hoe ze de huidplaat aanbrengt. Maar doordat haar buik door de breuk steeds dikker is geworden, kan Carla niet goed meer zien wat ze doet. Ik heb haar voor de spiegel uitleg gegeven en laten zien wat er gebeurt. Het materiaal en de manier waarop Carla dat heeft toegepast, kan een oorzaak zijn van de lekkages.

Ik bespreek met Carla om nieuw materiaal te gebruiken, wat meer de contouren van haar buik volgt. Ik leer haar dat het belangrijk is om de juiste maat te knippen in de huidplaat. Dat is een grote wijziging en Carla vindt dat best spannend. Ook met het nieuwe materiaal hebben we daarom gekeken hoe ze dat moet aanbrengen en samen geoefend. Dan blijkt dat Carla de stoma het best zittend kan verzorgen.

Vanwege de zwelling van de buik heb ik Carla ook doorgestuurd naar de chirurg. Die constateert een parastomale hernia en een littekenbreuk. Carla wordt daarom een paar weken later geopereerd en haar stoma is daarbij verplaatst. Carla en ik hebben vooraf goed gekeken waar de stoma op de buik moet komen, zodat ze straks de stoma weer kan zien en zelf kan verzorgen.

Een half jaar later heeft Carla een prima functionerend stoma en geen lekkages meer. Ze is heel blij met het nieuwe stomamateriaal dat het aanbrengen heel makkelijk maakt. Carla heeft zich voorgenomen om elk jaar een keer op controle te komen.

Stomaverpleegkundigen zijn dus ook vele jaren na de beginperiode van toegevoegde waarde. Stomadragers kunnen dan nog steeds bij ons op de poli terecht om samen te zoeken naar een oplossing voor hun klachten.

Marianne den Hertog - Verpleegkundig consulent stomazorg - St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein