Beter samenwerken in de wijk

Minister De Jonge van VWS vindt dat er te veel aanbieders zijn in de wijkverpleging en dat zij onvoldoende samenwerken. Hij heeft daarom een brief naar de Tweede Kamer gestuurd hierover. In zijn brief schrijft de minister dat marktwerking, versnippering en een veelheid aan aanbieders in sommige regio’s negatieve gevolgen heeft. Volgens de minister kan de samenwerking in de wijk/regio beter, net als de doorstroming van cliënten. Er zijn ook te veel onnodige opnames en de beschikbare zorgverleners worden niet goed genoeg ingezet.

V&VN vindt het belangrijk dat teams wijkverpleging de ruimte en het vertrouwen hebben om hun vak zo goed en autonoom mogelijk uit te oefenen. Bijvoorbeeld als het gaat om de coördinatie van zorg en de afstemming met andere partijen in de wijk. Te vaak horen we dat de tijd die hiervoor nodig is alleen met de grootste moeite wordt vrijgemaakt door hun werkgevers. Terwijl die coördinatie echt een kerntaak is in de wijkverpleging. Als spil van de zorg in de wijk staan verpleegkundigen en verzorgenden immers aan de lat om goede zorg te organiseren en te leveren aan hun cliënten. 

Door met snelle professionalisering van ons vak

V&VN blijft zich inzetten voor een snelle verdere professionalisering van het vak, bijvoorbeeld als het gaat om de indicatie. Want de veranderende zorg in de wijk – met zwaardere zorgvragen, met mensen die langer thuis blijven wonen, en met een toenemend belang van zelfredzaamheid en preventie - vraagt ook echt iets van ons als beroepsgroep. Zo veel mogelijk kijken naar wat de cliënt zelf kan, ondanks ziekte of beperking, en niet meteen ontzorgen. Alleen die zorg leveren die de cliënt niet zelf of met hulp van zijn of haar netwerk kan organiseren. Er alles aan doen om de zelfredzaamheid en eigen regie te versterken. Het veel meer coördineren van zorg in afstemming met andere teams binnen en buiten je organisatie. Die beweging, ingezet met het Kwaliteitskader Wijkverpleging, zijn we met zijn allen aan het maken. 

Visie V&VN

V&VN vindt ook dat de samenwerking in de wijk beter kan. De wijkverpleegkundige kent de wijk en de wijk kent de wijkverpleegkundige. Dat moet het uitgangspunt zijn. Wij zien ook dat afstemming tussen zo veel aanbieders lastig kan zijn. Wij zien ook dat er veel verschillende potjes zijn waaruit zorg wordt betaald, en dat die financiering geleverde uren zorg beloont in plaats van gezondheidswinst. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van zorg. Daarom hebben we vorig jaar met alle partijen die bij de wijkverpleging betrokken zijn afgesproken dat we beter gaan samenwerken.
V&VN vindt de volgende punten heel belangrijk als het gaat om de toekomstige organisatie van de wijkverpleging:

• De wijkverpleegkundige wordt in staat gesteld een coördinerende rol te spelen door de schotten heen.
• De oplossingen leiden tot gezondheidswinst op wijkniveau en
• De beschikbare middelen worden zinvol besteed.

Wij hebben de afgelopen weken over overlegd met de minister en met Zorgthuisnl, Actiz en Zorgverzekeraars Nederland. In zijn brief doet de minister een aantal voorstellen voor betere samenwerking en meer herkenbaarheid. Bijvoorbeeld als het gaat om de zorg buiten kantooruren, de ANW-zorg. Het is de bedoeling dat zorgaanbieders deze zorg efficiënter organiseren, zodat er minder mensen nodig zijn om bereikbaarheidsdiensten te draaien. We gaan de voorstellen van de minister komende tijd samen verder uitwerken.

Goed werkgeverschap harder nodig dan ooit

Er komen veel nieuwe aanbieders van wijkverpleging bij. Daar wordt van alles over gezegd, en daarom vinden we het goed dat daar een onderzoek naar komt. Wij horen van onze leden namelijk dat zij voor zichzelf beginnen omdat ze meer ruimte willen voor de eigen professionele ontwikkeling en voor een goede beroepsuitoefening. Een volwaardige stem bij het bepalen van hoe iemand wordt behandeld. Steun van leidinggevenden. Zeggenschap over het beleid en de beroepsuitoefening. Een cultuur waarin alles om de cliënt draait en waar professionals elkaar echt aan durven spreken. En werken met voldoende en vakbekwame collega’s. Wat verpleegkundigen en verzorgenden nodig hebben om excellente zorg te leveren, is niet heel ingewikkeld. Maar dat is nu onvoldoende het geval. Daarom is het goed dat goed werkgeverschap nadrukkelijk in de brief wordt benoemd. Als we dat geen of onvoldoende aandacht geven, zijn er straks geen gekwalificeerde en deskundige professionals meer. En dus ook geen zorg voor de cliënt.

• De minister spreekt in zijn brief aan de kamer over 1 team per wijk. Dit leggen de vier partijen uit als meer samenhang en samenwerking tussen partijen in de wijk, waarbij wij willen benadrukken dat dit geenszins kan gaan over het opleggen van het werken met één aanbieder per wijk. De vier partijen willen het gekozen samenwerkingsmodel overlaten aan de wijk/regio. Er zijn al veel voorbeelden van regio’s waar al op deze manier wordt gewerkt.
• Ook zijn de vier partijen van mening dat voor het aanpakken van de knelpunten in de wijkverpleging een aantal nieuwe spelregels nodig zijn ten aanzien van mededinging, fiscaliteit en het mogelijk aanpassen van de WTZA. Er ligt dus een belangrijke rol voor VWS om deze spelregels en uitgangspunten te creëren of aan te passen en zodoende de beweging naar een toekomstbestendige wijkverpleging mogelijk te maken.
• Naast het (beter) organiseren van de ANW-zorg en ELV-coördinatie voor meer samenhang, aanspreekbaarheid en herkenbaarheid in de wijk, is er meer aandacht nodig voor goed werkgeverschap en het vergroten van de professionaliteit in de wijkverpleging. Als we dat geen of onvoldoende aandacht geven, hebben we straks geen gekwalificeerde en deskundige professionals meer. Zonder de professionals is er geen zorgverlening mogelijk voor de cliënt/verzekerde.

Tot slot willen we opmerken dat veel van de voorgestelde maatregelen al zijn vastgelegd in het HLA. Om deze beweging op gang te brengen zijn op dit moment veldpartijen bezig om de maatregelen uit het HLA in verschillende taak- en werkgroepen verder uit te werken. Er gebeurt dus al veel om deze knelpunten aan te pakken.

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.