In de herfst van je leven

'Vanochtend heb ik gedoucht, helemaal zelfstandig.' Zonder een antwoord terug te verwachten praat je verder, terwijl we samen over het instellingsterrein lopen. Ik wandel hier altijd graag, maar het allerliefst in de herfst. De blaadjes aan de hoge bomen langs onze vaste route kleuren goudgeel nu de laagstaande zon er fel doorheen schijnt. Je wijst ernaar. ‘Mooi hè?’ Ik knik. ‘Denk je dat ik snel dood zal gaan, Krissie?’ Ik kijk opzij en zie een doorzichtige snottebel aan je neus bungelen. Je jas zit maar half dicht; alleen op de plekken waar klittenband zit lukt het je nog hem te sluiten. De rits gebruiken is inmiddels te ingewikkeld voor je geworden.

Het afgelopen jaar ben je steeds verder achteruit gegaan. Er werden ineens pakken melk in de vaatwasser gevonden wanneer jij de beurt had de tafel af te ruimen en je droeg soms wel drie truien over elkaar, terwijl het buiten dertig graden was. Eerst dachten we nog dat het te maken had met de psychiatrische klachten waarvoor je al een poos op onze afdeling opgenomen was. Maar mijn onderbuikgevoel vertelde me al vrij snel dat er iets heel anders aan de hand moest zijn. Een maandenlange zoektocht volgde en kwam vorige week tot zijn einde. Ik moest jou vertellen dat het niet meer beter, maar langzaamaan steeds slechter zou gaan worden. Je een diagnose geven die totaal niet paste bij je leeftijd als veertiger, maar wel bij het seizoen; geruisloos bleek je in de herfst van je leven terecht te zijn gekomen.

Je schrok niet, want je had allang door dat je hersenen je meer en meer in de steek lieten. ‘Dat is niet zo mooi, Krissie. Wanneer gaan we weer wandelen?’ Je korte antwoord op mijn uitgebreide uitleg was helder: je had me begrepen, maar wilde niet te lang stilstaan bij al die vallende blaadjes in je brein.

‘Uiteindelijk gaan we allemaal dood, maar er is geen reden om te denken dat jij op korte termijn zal overlijden.’ Even pauzeer ik. ‘Ben je bang om dood te gaan?’ Je hoofd beweegt langzaam op en neer. Voorzichtig tast ik af of er vandaag ruimte is om door te vragen. ‘Heb je weleens nagedacht over je afscheid en wat je dan zou willen?’ Je knikt weer. ‘Dat weet ik precies, Krissie. Ik wil begraven worden. En mijn lievelingsliedje van George Michael moet gedraaid worden: Kindness… In your eyes, I guess… You heard me cry…You smiled at me… Like Jesus to a child’. Zacht, maar loepzuiver, zing je je favoriete songtekst.

Ik slik. ‘Prachtig. Weet je wat ik doe? Ik ga dit zo direct opschrijven in jouw dossier, zodat ik het nooit kan vergeten.’ Je snift en met de mouw van je jas veeg je de snottebel van je neus. ‘Mooi hier hè? Ik heb gedoucht vanmorgen. Helemaal zelfstandig.’ Zachtjes geef ik een klopje op je schouder. ‘Hartstikke goed van jou, jongen.’