´Stop de zorgcrisis, investeer in verpleegkundigen en verzorgenden!´

In de zorg is sprake van een permanente crisis. Met te weinig collega’s zorg moeten bieden aan steeds meer en steeds zwaardere patiënten. Bij ongewijzigd beleid zullen Nederlanders de gevolgen daarvan steeds harder gaan voelen: met kariger zorg en langere wachtlijsten. Daarom moet het kabinet nú investeren in verpleegkundigen en verzorgenden: meer waardering, meer kansen om je te ontwikkelen, eindelijk een eigen scholingsbudget en meer zeggenschap over het werk en het beleid. Daarvoor pleit V&VN-voorzitter Bianca Buurman vandaag in de Telegraaf.

Stop de zorgcrisis!

Corona heeft laten zien hoe breekbaar ons zorgstelsel is, vooral voor onze ouderen en kwetsbaren. Al voor corona waren er personeelstekorten. Door corona werden die groter, omdat zo veel collega’s besmet raakten. Waarom moesten we collectief in lockdowns? Waarom kwam de gewone zorg grotendeels tot stilstand? Dat kwam door het grote tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden!

De impact op ons allemaal was enorm. In de verpleeghuizen waar bewoners het zonder de steun van hun naasten en mantelzorgers moesten stellen. In de wijkverpleging waar mensen langer moesten wachten op een operatie waardoor hun klachten toenamen. Velen bleven te lang thuis, wetend dat ze in het verpleeghuis geen familie meer konden zien. We zagen eenzaamheid, psychische nood en lege koelkasten.

Toen werd merkbaar wat verpleegkundigen en verzorgenden al langer weten: in de zorg is sprake van een permanente crisis. Met te weinig collega’s zorg moeten bieden aan steeds meer en steeds zwaardere patiënten.

Nederlanders zullen de gevolgen van die permanente crisis steeds harder gaan voelen. Zeker als de politiek zijn kop in het zand blijft steken. De wachtlijsten zullen langer worden, de zorg kariger en de situaties schrijnender. Je moet niet verbaasd zijn als je oma straks niet de zorg krijgt die ze zo hard nodig heeft. Of als er geen plek is op de IC omdat er te weinig IC-verpleegkundigen zijn.

De komende 20 jaar gaat de vraag naar ouderenzorg namelijk exploderen. Het aantal 65-plussers gaat van 3,1 naar 4,7 miljoen. Het aantal 80- en 90-plussers wordt drie keer zo groot. In de verpleeghuizen zijn de komende jaren 130.000 extra plekken nodig, een verdubbeling. Zorg thuis groeit ook snel, omdat meer ouderen langer thuis blijven wonen en we steeds meer ziekenhuiszorg thuis gaan bieden. Tegelijkertijd neemt het aantal mantelzorgers per patiënt met bijna de helft af.

We zijn hier niet op voorbereid. Het gaat nu al niet goed. Volgens het Sociaal-Cultureel Planbureau ontvangt een groot deel van de thuiswonende 75-plussers te weinig passende zorg. Hun gezondheid gaat achteruit en de kans op zwaardere en duurdere zorg neemt toe. Waarom? Omdat er in de zorg zo veel verschillende wetten en regelingen zijn, dat patiënten én professionals erin verdwalen. Omdat we woningen tekort komen voor mensen die te ‘goed’ zijn voor het verpleeghuis maar niet langer thuis kunnen wonen. Omdat ouderen opeens minder zorg thuis krijgen wanneer ze op een wachtlijst voor het verpleeghuis komen. Dat leidt tot veel persoonlijk leed en ellende.

Maar de belangrijkste reden dat mensen niet de zorg krijgen die ze nodig hebben, is het gierende tekort aan gekwalificeerde medewerkers. Met juist de wijkverpleging en de ouderenzorg als uitschieters. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures is nu al rond de 40.000 en gaat snel oplopen naar 100.000. Het lukt wel om mensen te werven, maar heel veel nieuwe collega’s haken binnen no time weer af.

Het is al lang duidelijk wat er moet gebeuren. Rapport op rapport zegt dat je fors moet fors investeren in zorgprofessionals. Je hebt ze immers keihard nodig. Een fatsoenlijk loon, meer kansen om je te ontwikkelen, eindelijk een eigen scholingsbudget, meer zeggenschap over je werk en het beleid. 

Het vertrekkende kabinet heeft hier veel te weinig aan gedaan. Maar de demografische klok tikt onverbiddelijk. We kunnen de permanente zorgcrisis nu het nog aanpakken of wachten tot het te laat is en álle Nederlanders de pijnlijke gevolgen keihard merken. Wat gaat het worden, Sigrid en Mark, doorschuiven of aanpakken?